Carolien Feldbrugge de motor achter de vereniging van kunstenaars krakers ‘Het Gilde van Werkgebouwen aan het IJ’ had altijd de ambitie om wat er in Amsterdam aan de Zuidelijke IJ Oever gebeurde te plaatsen in een veel grotere context. Zij wilde linken leggen tussen de kraakpanden op de voormalige negentiende-eeuwse haventerreinen in Amsterdam met de rest van de wereld. Volgens haar waren de krakers van de panden van Het Gilde niet de enige kunstenaars en ambachtslieden die zelfstandig nieuw leven wilden blazen in oude leegstaande havengebouwen. Om dat te bewijzen vroeg Carolien mij er een studie naar te doen en er een boek over te schrijven. Zie ook http://www.petibuchel.com/pakhuis-de-wilhelmina/
KNSM Eiland na de transformatie naar woonwijk.
De opdracht was veel te groot om het in mijn eentje te doen en we vroegen Bert Hogervorst mij ermee te helpen. Bert en ik kwamen er al heel snel achter dat overal ter wereld oude havengebieden nieuw leven ingeblazen werden met kunst en cultuur als belangrijke focus, maar dat wat er in Amsterdam gebeurde en de schaal waarop behoorlijk uitzonderlijk was. We besloten om ons te focussen op negentiende-eeuwse havengebieden in Noord West Europa, omdat het een vergelijkbaar klimaat en culturele geschiedenis had en, héél belangrijk, omdat ze makkelijk en goedkoop te bezoeken waren.
Silodam: Zicht op een deel van de bakstenen Silo van Korthals Altes en de betonnen Silo. Beiden verbouwd tot appartementen
Ons voorstel was te onderzoeken waar nog meer ‘burgerinitiatieven’ waren die niet louter en alleen commercieel van opzet waren en de creatieve sector dienden. Het werd uiteindelijk een registratie van verschillende vormen van publiek-private samenwerking bij de herontwikkeling van negentiende-eeuwse havens. De plaatsen waar we die publiek-private samenwerking vonden waren behalve Amsterdam: Liverpool, Bristol, Dublin, Odense, Kopenhagen, Rostock en Szczecin. Het projectbureau, woningcorporaties en het Nederlands Architectuur Instituut tastten diep in de geldbuidel en Bert Hogervorst en ik konden aan ‘Het Kerend Tij’ beginnen. Willem Vermaase maakte de foto’s en Annie Wright vertaalde het in het Engels.
Zicht op Het Veem vanuit een atelier in de bakstenen Silo van Korthals Altes op de Silodam. Het Veem was het eerste gekraakte gebouw aan de zuidelijke IJ Oever dat door de krakers gekocht zou worden.
In 1997 werd ‘Het Kerend Tij’ met een duur feestje gepresenteerd door Frank Bijdendijk directeur van de grootste woningcorporatie in Amsterdam en ondersteuner van krakersinitiatieven. De wethouder van dienst zou het eerste exemplaar aangeboden krijgen. Echter de wethouder had zelf ook net een boekje geschreven over zijn eigen visie op stadsontwikkeling die nogal afweek van de onze. Hij misbruikte het podium dat Bijdendijk hem gegeven had dan ook om zijn werkstuk te promoten. Het illustreerde de ambivalente relatie tussen Het Gilde en De Gemeente. Anno 2016 wordt de boodschap van Stad als Casco en Het Kerend Tij nog steeds uitgedragen door mensen zoals Eva de Klerk van het NDSM Terrein. Haar boodschap wordt opgepikt op plekken waar weinig geld en veel verwaarloosde of beschadigde panden zijn, zoals in voormalige oorlogsgebieden.
Gezien vanaf de Silodam De Houthaven was het laatste deel van de zuidelijke IJ Oever dat commercieel ontwikkeld zou worden.
Het Java Eiland gezien vanaf de Veemkade. De Veemkade heette eerst Oostelijke Handelskade. Het Java Eiland bestaat uit woonblokken met grachtjes ertussen.
Pakhuis De Wilhelmina aan de Veemkade met daarin gevestigd cultureel centrum Mezrab
Vanaf de Silodam met rechts de bakstenen silo van Korthals Altes en daarnaast de betonnen silo. Doorkijkje over het Westerdol naar de koepel van de St Nicolaaskerk