VAREN OP DE NIJL / BOATING ON THE NILE

Deze twee tekeningen van zeilen in een Falukka op de Nijl zijn gemaakt op nieuwjaars dag 1982. Bert en ik waren in El Minya en Bert wilde naar Tell Amarna en Beni Hassan allebei aan de overkant van de Nijl. Wisten wij veel… Een gewillige schipper was snel gevonden. We vertrokken bij de dageraad. Een dichte mist lag over de Nijl. Het was betoverend mooi. Maar de Nijl stond laag en er was weinig wind. Herhaaldelijk liep de Falukka vast op een zandbank en moest de schipper het water in. Tell Amarna hebben we gehaald. Maar Beni Hassan niet. We dronken ‘kosheri’ thee met Nijl water en aten plat brood met scherpe kaas en komijn. Om nooit te vergeten. Diep in de nacht kwamen we pas terug in El Minya.

New Years day 1982 Bert and I were in El Minya. Bert wanted to visit Tel Amarna and Beni Hassan. Both upstream on the Nile. We were really clueless… A willing skipper was easily found. We left at dawn a heavy mist hung over the water. It was breathtakingly beautiful. But the level of the water in the Nile was low and there  was hardly a breath of wind. Many a times the skipper had to go in the water to push the Falukka from a sandbank. We reached Tel Amarna, but not Beni Hassan. We drank ‘Kosheri’ tea with Nile Water and ate unleavened bread with sharp cheese and cumin. Unforgettable. It was after midnight before we got back to El Minya.

De romantiek van de eerste keer zeilen op de Nijl wilde ik in 2015 herhalen. Maar dan vanuit Luxor. Ik was weer met Bert die in Luxor onderzoek deed. Tijden waren echter veranderd. Mubarak was afgezet en de gekozen regering van de Moslim Broederschap was ook geen succes gebleken. Een generaal Sissi had de macht genomen. Toeristen bleven weg. De bevolking hield de adem in. Tot overmaat van ramp werd vlak voor onze aankomst een vliegtuig met Russische overwinteraars uit de lucht geschoten.

I wanted to repeat the romance of boating on the Nile in 2015. This time around Luxor. Again I was with Bertje who was doing research there. However times had changed. Mubarak was ousted and the democratically choses Moslim Brotherhood  weren’t a great succes either. General Sissi took power. Tourists stayed away. The Egyptians held their breath. As if things couldn’t go any worse a plane full of Russian snow birds was downed.

De Nijl bij Luxor bleek een goudvissenkom te zijn waarin je niet vrij was. Politiecontrole overal. Geen schipper die ons zomaar in zijn Falukka mee kon nemen. Waar, wanneer en hoelang moest van te voren afgestemd worden en met stempels worden bevestigd. Allemaal om de veiligheid van de toeristen te waarborgen. Eigenlijk wilden ze helemaal geen individuele toeristen hebben. Teveel gedoe. We hebben uiteindelijk twee maal een tochtje gemaakt.

The Nile at Luxor turned out to be a fish bowl. Police supervision everywhere and always. No skipper could just take us in his Falukka. Where, when and for how long had to be reported beforehand and sealed with documents laden with stamps. All to make it safe for tourists. Anyway they didn’t really want to cater to individual tourists. Too much bother. In the end we could twice take a spin.

Before the revolution of 2011 under the rule of Mubarak tourism in Egypt had grown to giant proportions. Luxor was being made into Disneyland. Cruise ships had gotten bigger and bigger and there were a lot of them. Most of the old Falukka’s were left to rot. Waste was poisoning and choking the Nile. But at the end of 2015 after all the upheavals and tourism had died down all had come to a standstill. Only the waste had remained. 

Voor de revolutie van 2011 onder Mubarak de toeristen sector was tot gigantische proporties gegroeid in Egypte. Luxor stond op het punt in Disneyland te veranderen. Cruiseschepen werden groter en groter en de aantallen waren enorm. Het over grote deel van de Falukka’s lagen te rotten in het riet en afval was de Nijl aan het vergiftigen en verstikken. Maar aan het einde van 2015 nadat alle opwinding was gezakt en het toerisme was ingestort was rust weergekeerd. Alleen het afval en verval was gebleven.

Er was een vorm van varen op de Nijl waar geen restricties op waren. Tussen de oost- en westoever van de Nijl bij Luxor voeren onnoembare aantallen veerboten groot en klein, luxe en aftands op en neer om voetgangers over te zetten. Zo’n gemotoriseerde veerboot werd een ‘launch’ genoemd. Als je wat meer betaalde, nam de veerman geen andere passagiers mee en kon je oneindig vaak op en neer varen zonder dat iemand er naar taalde.

There was a way to go boating on the Nile without restrictions. Between the east and west shore of the Nile in Luxor innumerable ferry’s plied the waters. Big or small, luxurious or decrepit they took pedestrians from one side to the other. Such a motorised ferry is called a launch. If you paid a little more you could get the launch all to yourself and you could go boating without anybody paying the slightest attention.

Call me crazy, but in 2025 I went to El Minya again in the hope I could recapture some of the romance of my first experience of boating on the Nile. I did curb my expectations severely however. I would take things as they came and not be disappointed. This time the arranging of the Falukka had gone beforehand through all the official channels. Bert’s agent had squared everything with the tourist police and other officials. I also knew that El Minya after having been long closed for tourism because of Moslim Brotherhood activity had once again been opened up. 

Noem me van de pot gerukt, maar in 2025 ging ik terug naar El Minya om iets van de romantiek van de eerste keer toen ik voer op de Nijl te herpakken. Wel toomde ik mijn verwachtingen in. Deze keer werd er via alle officiele kanalen van te voren een Falukka geregeld via de agent van Bertje. Ik wist inmiddels ook dat El Minya weer voor toerime was opengesteld na jarenlang te zijn gesloten geweest toen de Moslim Broederschap er erg actief was.

Varen op de Nijl in El Minya was zowel een deceptie als veel beter dan verwacht. In plaats van een Falukka kregen we een ‘launch’ met een lawaaierige buitenboord motor. Dat was een enorme tegenvaller, maar de omstandigheden waaronder we konden varen waren zo goed dat er zelfs nog een dag aan werd vastgeplakt. En een buitenboordmotor kan je altijd uitzetten.

Boating on the Nile in El Minya turned out to be both a deception and better than expected. There wasn’t a Falukka waiting for us but a launch with a noisy outboard motor. That was a big disappointment. But the overall conditions for boating were so good that we took an extra day on the water. And one can always turn off an outboard motor.

In El Minya wordt een ‘launch’ niet gebruikt als veerboot, maar als party-boot. Schoolklasjes, vriendengroepjes en families nemen een ‘launch’ als ze er even ‘uit’ willen zijn. In El Minya zijn de ‘launches’ voorzien van een geluidsinstallatie en gekleurde lampjes om een uitje echt feestelijk te maken. Wij hadden gelukkig de schlemiel onder de party-boten. Er was weinig feestelijks aan en het duurde even voordat ik door had dat de enorme zwarte doos aan boord een geluidsbox was.

 A launch in El Minya is not used as a ferry to cross the Nile but a a party boat. School classes, groups of friends and families get into a launch when they want to ‘get away’. The lounges of El Minya are decked out with a sound system and coloured lights for that true party feeling. We must have had a loser launch, because it looked anything but festive and had no party lights. It took me a while before I sussed out the big black box on the boat it was a giant speaker.

Er ligt een groot eiland in de Nijl voor El Minya. Op ons verzoek nam de schipper ons vooral mee tot achter het eiland waar hij de motor uitzette zodat we plechtig en langzaam de Nijl afdreven richting noorden. En dan weer terug vlak onder de oever waar de stroom het minste was. De eerste dag wilde de motor niet aanslaan en ik droomde al dat we gedoemd waren naar Cairo te drijven. De Nijl stond hoog en de rietkragen aan de oevers stonden vol in het water. Een geluk voor de vissers die onder de oever hun netten uitzetten.

In the Nile across from El Minya is a big island. We asked the skipper to go behind the island and kill the motor. With the current we drifted slowly and solemnly northwards. The first day the motor didn’t want to start up again and I dreamt that we would drift aimlessly to Cairo. With the motor going we went back close to the shore where the current was slowest. There we were with the fishers in their row boats. The Nile was high and the reeds stood under water. Good for fishing.

Tot slot. In 1982 reisden Bert en ik door Egypte met een Baedeker uit 1928 als reisgids. Dat bracht ons in de vreemdste plekken. In El Minya bracht de gids ons naar het Savoy Hotel. Het lag aan een plein recht tegenover het station. In 1928 was de Savoy het populairste hotel in El Minya. De plek waar alle beroemdheden kwamen. In 1982 was het vervallen grandeur waar de stuck van de muren viel en de badkamers te wensen overlieten. Wij hadden een hoekkamer op de tweede verdieping en van daaruit maakte ik een tekening van het uitzicht. In 2025 was de Savoy weer helemaal terug van weggeweest. Alle kamers waren en-suite en tip top. De interne structuur van het gebouw met het ruime, statige trappenhuis is gebleven. En zo ook de porter met zijn uniform van een operette luitenant.

Finally: in 1982 Bertje and I travelled through Egypt with  a Baedeker travel guide from 1928. It brought us to the strangest locations. In El Minya the Baedeker recommended the Savoy Hotel across the railway station as the place to be. In 1928 it was the location where ’tout le monde’ was showing off. In 1982 it was rundown to say the least. Plaster fell from the walls and the plumbing was very iffy. We had a corner room on the second and from there I made a sketch. In 2025 the Savoy was back to its former grandeur. All the rooms were state of the art. With the renovation the internal structure was kept and the imposing staircase given back its centre stage. Not to forget the trusted porter in his stage lieutenants uniform.